در اغلب کشورهای جهان، مسکن کالایی مصرفی است اما در ایران به دلیل نوسانات در بازارهای مختلف و موازی، به چشم کالایی سرمایه ای دیده می شود. همین امر زمینه را برای حضور سوداگران در بازار مسکن فراهم می کند تا با ورود و خروج های هیجانی سرمایه به آن، یک روز رشد قیمت های نجومی را رقم بزنند و روز دیگر رنگ رکود سنگین را بر تار و پود آن بنشانند.
در واقع هر زمان که سوداگران از بازارهای دیگر مانند ارز و سکه برای کسب سودهای نجومی ناامید شوند، سرمایه های خود را با خیال آسوده روانه بازار مسکن می کنند زیرا این بازار به دلیل بلند مدت بودن، ریسک ضررهای احتمالی را کاهش می دهد.
شرایط امروز اقتصاد ایران نیز به گونه ای است که به نظر می رسد در ماه های آینده باید منتظر بازگشت سرمایه ها به حوزه مسکن باشیم، از آن جهت که رشد قیمت ها در ارز و طلا، انتظارها برای کسب سود بیشتر را کمرنگ کرده و احتمال خروج سوداگران را از این بازارها تقویت می کند.
**رشد ۱۵۰۰ برابری قیمت مسکن در ۳۰ سال
در همین مورد، بیت الله ستاریان، کارشناس بازار مسکن نیز عقیده دارد که با آرام شدن بازار سکه و ارز و به بن بست رسیدن سوددهی در این بازارها، سرمایه ها به سمت مسکن که بازاری بلند مدت است می آید.
به گفته وی مسکن بازار بلند مدت است و طی ۴۰ سال گذشته به عنوان کالای سرمایه ای مورد قبول بوده است.
این کارشناس مسکن با انتقاد از اظهار نظرهایی مبنی بر اشباع بازار مسکن در سال های گذشته، ادامه داد: روند رشدی که از سال گذشته آغاز شده، رکود قبل را جبران خواهد کرد.
به گفته ستاریان، در ایران، مسکن بیش از آنکه کالایی اقتصادی باشد، کالایی سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و … به شمار می رود و همین امر سبب شده تا قیمت آن در ۳۰ سال گذشته ۱۵۰۰ برابر شود، از همین رو این بازار قابلیت خود را از دست نخواهد داد.
ستاریان با اشاره به اینکه قیمت مسکن از شهریور ماه سال گذشته شیب صعودی داشته، گفت: روند افزایشی قیمت مسکن ادامه دارد و در حال حاضر خیز رشد قیمت بلند تر شده است و پیش بینی می شود تا پایان سال ادامه دار باشد.
وی افزود: در ابتدا چشم انداز بازار مسکن این بود که در سال ۹۸ مسکن دوباره دچار رکود شود اما با توجه به شرایط اقتصادی کشور و خروج آمریکا از برجام، احتمال خروج سرمایه از بازار مسکن بسیار ضعیف است، از این رو اکنون فرصت خوبی برای سرمایه گذاری خواهد بود.
ستاریان با بیان اینکه برخی پیش بینی ها در سال گذشته حکایت از رشد قیمت ارز تا ارقام فعلی را داشت، ادامه داد: انتظار ما این بود که در بازارهای کوتاه مدت و موازی مسکن مانند ارز و طلا، همزمان با تحرکات در بازار مسکن، شاهد افزایش قیمت ها باشیم که همین اتفاق هم افتاد.
وی گفت: از سال گذشته تا کنون قیمت مسکن ۶۰ درصد افزایش داشته و این رشد با شتاب فعلی تا شهریور ماه ادامه دارد اما پس از آن تا پایان سال با سرعت کمتری افزایش پیدا می کند.
**هجوم به ارز و طلا برای حفظ ارزش پول
با این حال برخی از کارشناسان نقش سوداگری های کلان را نادیده می گیرند و تنها حضور نقدینگی خرد مردم در بازار ارز و سکه را دلیل گرانی ها می دانند و از همین رو معتقدند که پراکندگی این نقدینگی در نزد مردم، امکان ورود آن را در سایر بازارها مانند مسکن ضعیف می کند.
در همین زمینه، کمال اطهاری، کارشناس حوزه مسکن اعتقاد دارد که نقدینگی پس از بازار ارز و طلا، به سمت مسکن نمی آید.
به گفته وی افزایش قیمت ها در این دو بازار به دلیل شرایط بی ثبات اقتصادی و خروج آمریکا از برجام است که سبب شده تا نقدینگی که نزد مردم وجود دارد با هدف حفظ ارزش پول، تبدیل به ارز و طلا شود.
وی در گفت وگو با ایرنا افزود: بنابراین افزایش قیمت ها و هجوم نقدینگی به سمت بازارهایی مانند خودرو می رود که به نوعی به ارز وابستگی دارند.
اطهاری ادامه داد: از سوی دیگر از آنجا که مسکن به سرمایه گذاری سنگین نیاز دارد، امکان حرکت نقدینگی به سمت آن ضعیف است.
**مصالح ساختمانی گران نشد
اسماعیل کاظمی، رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به اینکه در مصالح ساختمانی ناشی از مواد کانی غیر فلزی مانند سیمان، گچ و … شاهد افزایش قیمت نبوده ایم، گفت: افزایش قیمت های اخیر در بازار ارز و سکه بر مصالح ساختمانی اثرگذار نبوده است.
وی ادامه داد: علت عدم تاثیر افزایش قیمت ارز و سکه بر مصالح ساختمانی، وجود رکود در این صنعت است.
رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی با اشاره به تعطیلی بازار در اعتراض به گرانی ارز، افزود: اعتراضات در بازار مصالح ساختمانی وجود نداشت و به نظر می رسد اعتراضات در بازار نیز پایان گرفته است.
**غفلت از برنامه ریزی درحوزه مسکن
در حالی که به گفته رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی، قیمت این محصولات افزایشی نداشته اما رئیس اتحادیه انبوه سازان از افزایش ۲۹٫۵ درصدی قیمت مسکن در یک ماه گذشته خبر می دهد که می تواند نشان دهنده حرکت تدریجی سوداگران از بازار ارز و سکه به سمت بازار مسکن باشد که زمینه ساز جهش قیمت ها در بازار مسکن خواهد بود.
ایرج رهبر، رئیس اتحادیه انبوه سازان در گفت وگو با ایرنا، با اشاره به افزایش قیمت ها در بازارهای موازی مسکن مانند ارز و سکه، گفت: در این مقطع زمانی، به دلیل حضور سوداگران و نفوذ سرمایه ها به بازار ارز و طلا، جهش قیمت ها رقم خورد.
وی ادامه داد: با وجود آنکه تعداد معاملات مسکن در ماه گذشته کاهش داشته اما تحرکات در بازار، افزایش قیمت ۲۹٫۵ درصدی را رقم زده است.
رئیس اتحادیه انبوه سازان با اشاره افزایش قیمت ها در اواخر سال گذشته و خرداد ماه امسال تأکید کرد: بعید نیست که این رشد ادامه پیدا کند.
به گفته وی یکی از احتمالاتی که وجود دارد این است که سرمایه ها با خروج از یک بازار به سمت بازار دیگر برود زیرا بیشتر این تحرکات در سطح سوداگری بوده است.
رهبر راه حل برون رفت از این وضعیت را برنامه ریزی عنوان کرد و گفت: در سال های اخیر از بحث برنامه ریزی در حوزه مسکن غافل بوده ایم.
غفلت تاریخی در خصوص برنامه ریزی در موارد مختلف اقتصادی سبب شده تا استفاده از فرصت های موجود و نحوه مواجه با تهدیدات آینده در کشور همواره مورد بی توجهی قرار گیرد. همین عدم برنامه ریزی، بی اعتمادی به آینده اقتصاد را در جامعه دامن زده و زمینه را برای حرکت های هیجانی و احساسی در بازارهای مختلف مانند ارز، طلا، بورس، خودرو و مسکن به امید کسب سودهای یک شبه را هموار می کند.
حرکت هایی که علاوه بر ایجاد گرانی به دنبال افزایش تقاضا، پیش بینی بازار و آینده پژوهی اقتصادی را در ابهامات جدی قرار داده و فرصت توسعه مستمر و پایدار را می گیرد.
منبع:ایرنا
